PlusPraktijken

Minder verwijzingen naar het ziekenhuis, huisartsen die de zorg voortdurend verbeteren door van elkaar te leren, zelfredzamere en tevreden patiënten en lagere zorgkosten. Te mooi om waar te zijn? De PlusPraktijken in Oostelijk Zuid-Limburg bewijzen dat het kan. Sinds 2016 werken 14 huisartsenpraktijken, aangesloten bij zorggroep Huisartsen Oostelijk Zuid-Limburg (HuisartsenOZL), samen met Zuyderland Medisch Centrum en zorgverzekeraar CZ, aan verbetering van de regionale zorg.

Martin Wijnen, zorginkoper bij CZ: “In de Oostelijke Mijnstreek voelen mensen zich over het algemeen minder gezond, ze gaan vaker naar de dokter en de regio vergrijst bovendien sneller dan de rest van Nederland. Tel daarbij op de steeds krapper wordende arbeidsmarkt plus de alsmaar stijgende zorgkosten en de uitdaging tekent zich helder af. Zo’n tien jaar geleden is bij CZ het besef ontstaan dat alleen een gezamenlijke regionale aanpak de zorg beter kan maken en de zorgkosten kan bedwingen. Met de PlusPraktijken brengen we dit gedachtengoed in de praktijk.”

Poortwachter
Waarom de huisartsen? “Zij fungeren als poortwachter”, legt Wijnen uit. “Ze zijn het eerste aanspreekpunt voor de patiënt, spelen een belangrijke rol in preventie en verwijzen indien nodig door naar specialistische zorg in het ziekenhuis. Zij hebben de sleutel in handen als het gaat om het betaalbaar en toegankelijk houden van de zorg. Huisartsen voelen die verantwoordelijkheid ook. Door zich aan te sluiten bij PlusPraktijken krijgen ze de middelen in handen om de zorg te verbeteren.”

Veiligheid
Arnout van Stokkom, senior projectmanager zorggroep HuisartsenOZL: “In de PlusPraktijken werken de huisartsen intensief samen. Ze kijken letterlijk bij elkaar in de keuken om te leren van elkaars manier van werken. Via een dashboard is inzichtelijk hoe ze ten opzichte van elkaar op de verschillende indicatoren presteren. Als de ene arts rood scoort op bijvoorbeeld doorverwijzingen naar de orthopedie en de ander groen, dan ligt het voor de hand om na te gaan waar dat in zit. Het gaat nadrukkelijk niet om te meten wie het beste is. Het mooie is dat iedere praktijk wel ergens hoog op scoort en laag op iets anders. Belangrijk is dat de huisartsen zich veilig voelen om informatie met elkaar te delen. Dat delen gebeurt via netwerkbijeenkomsten, in speeddates en door elkaar op te zoeken.”

Succesfactoren
Gijs Brouwer, als gezondheidswetenschapper werkzaam bij de vakgroep Health Services Research van de Universiteit Maastricht, promoveert binnenkort op de PlusPraktijken. Naast interviews met huisartsen en monitoring van bijeenkomsten heeft hij de resultaten van de PlusPraktijken op de zogenaamde Triple Aim doelstellingen (verbetering van de gezondheid, verbetering van de ervaren gezondheid en lagere zorgkosten) in kaart gebracht. Brouwer: “De huisartsen in de PlusPraktijken verwijzen gemiddeld 123 keer minder door naar de duurdere zorg in het ziekenhuis. Dat is een significante daling die aangeeft dat er sprake is van gedragsverandering. Patiënten geven aan tevreden te zijn over de geleverde zorg. Al met al een knap resultaat dat we zo snel niet hadden verwacht.” Brouwer verklaart het succes door de tijd die is gestoken in het traject en de ruimte die de huisartsen hebben gekregen. “Er is een goede balans gevonden tussen de autonomie van de huisarts enerzijds en de facilitering van de Zorggroep HuisartsenOZL anderzijds. Dat heeft gezorgd voor een ‘wij-gevoel’ in plaats van iets dat van bovenaf is opgelegd.” “Het opstellen van praktijk specifieke doelstellingen, samen keuzes maken en focus aanbrengen zijn andere succesfactoren”, vindt Van Stokkom. “Net zoals het aanbieden van gerichte scholing, bijvoorbeeld op het gebied van gespreksvoering met de patiënt. Plus dat we aan de ‘triple aim’ de vierde dimensie hebben toegevoegd; de tevredenheid van de zorgverlener.”

Nieuwe rol
Wijnen: “Zowel de zorggroep HuisartsenOZL als de zorgverzekeraar hebben een andere rol gekregen. We zijn afgestapt van onze klassieke rol als zorginkoper. Voorheen onderhandelden wij met elke huisarts afzonderlijk, nu neemt de zorggroep dat over. Er is nu sprake van een vijfjarig contract omdat dat meer ruimte biedt voor doorontwikkeling van de praktijken en de implementatie en borging van de nieuwe werkwijze.” “Ook de samenwerking met Zuyderland Medisch Centrum levert een grote bijdrage aan het succes. Via anderhalvelijnscentrum PlusPunt, een voorziening tussen de huisarts en het ziekenhuis in, kunnen huisartsen sneller overleggen met de medisch specialist en samen bekijken of doorverwijzing nodig is. In dit centrum kan de patiënt bovendien terecht voor laagdrempelige consulten, terwijl hij of zij onder behandeling blijft van de huisarts. Het voordeel voor de patiënt is dat hij niet naar het ziekenhuis hoeft, geen eigen risico hoeft te betalen, maar wel zorg ontvangt van de medisch specialist. Zo zorgen we samen voor de juiste zorg op de juiste plek.”

Goed voorbeeld doet volgen
Van regionaal experiment zijn de PlusPraktijken inmiddels uitgegroeid naar een voorbeeld voor andere regio’s. In de Westelijke Mijnstreek en Maastricht-Heuvelland krijgt de aanpak al navolging. Binnen de eigen regio neemt het enthousiasme toe. Het aantal deelnemende huisartsen is gegroeid van 14 naar 68, dat zijn vrijwel alle bij de zorggroep aangesloten huisartsenpraktijken. Brouwer: “Maar het blijft niet bij huisartsen alleen. Er is echt een beweging ontstaan waar steeds meer partijen in de gezondheidszorg bij willen horen.”